مقدمه
پروژه بلند پروازانه ایلان ماسک (Elon Musk)، برای متصل کردن ذهن انسان به اینترنت و متاورس به کمک تراشه‌ی نورالینک (Neuralink) به زودی عرضه می‌شود. نورالینک، پروژه‌ای است که بسیاری آن را تخیلی می‌دانستند، اما حالا زمزمه‌ی پیشرفت‌های جدید آن به گوش می‌رسد. در این مطلب با تراشه‌ی نورالینک، کاربردها و اولین تجربه‌ی استفاده از این تکنولوژی آشنا می‌شویم؛ پس با ما همراه باشید.
نورالینک (Neuralink) چیست؟
شرکت نورالینک، استارت آپی در حوزه فناوری‌های مغزی است که شش سال پیش توسط ایلان ماسک راه اندازی شد. نورالینک در حقیقت تراشه یا چیپ کوچکی است که با جراحی در مغر افراد قرار می‌گیرد؛ که فرد با کمک آن می‌تواند با دستگاه‌های دیگر ارتباط برقرار کند یا حتی آن‌ها را کنترل کند. این تکنولوژی همچنین می‌تواند برای مطالعه‌ی سیگنال‌های الکتریکی درون مغز استفاده شود و به دانشمندان برای رفع مشکلات متعدد پزشکی کمک کند. نورالینک درصدد است که افراد با استفاده از سیگنال‌های مغزی، موس، کیبورد و حتی کامپیوتر را تنها با فکر خود کنترل کنند.
ماسک می‌گوید پروژه‌ی نورالینک در کوتاه مدت به‌دنبال بازتوانی معلولان است؛ ایده‌ی مهندسان، بررسی سیگنال‌های مغزی افراد و ارسال این داده‌ها را به گوشی یا کامپیوتر است. بدین ترتیب بیمار تنها با افکار خود و بدون نیاز به ضربه، تایپ کردن یا حتی لمس صفحه‌نمایش وسیله را کنترل می‌کند.
این شرکت تیم بزرگی از محققان علوم اعصاب از دانشگاه‌های برتر جهان را گرد هم آورد تا درباره‌ی اتصال کامپیوتر به مغز انسان مطالعه و تحقیق کنند. ماسک مدت‌ها درباره‌ی هوش مصنوعی و ارتباط مغز انسان با کامپیوترها صحبت می‌کرد. اما تأسیس نورالینک نشان داد که این حرف‌ها صرفاً در حد تصویرسازی و رویاپردازی نبوده و او واقعاً مصمم است در این زمینه گام بردارد!
تراشه مغزی نورالینک چگونه کار می‌کند؟
مغز شما توسط نورون‌ها به قسمت‌های مختلف بدن سیگنال‌های الکتریکی ارسال می‌کند؛ و از این طریق، آن‌ها را کنترل می‌کند. این تراشه به طور مستقیم به مغز انسان متصل و سیگنال‌های عصبی را از مغز به دستگاه‌های الکترونیکی مانند کامپیوتر یا گوشی هوشمند منتقل می‌کند و کاربران می‌توانند با استفاده از آن، با مغز خود، ابزارهای الکترونیکی را کنترل کنند! یعنی از طریق فعالیت‌های مغزی، مانند تمرکز و تصور، دستگاه‌های الکترونیکی را کنترل می‌کنند.
برای نصب تراشه، یک جراح یا ربات باید ابتدا یک سوراخ کوچک در جمجمه ایجاد کند و سپس تراشه را درون مغز قرار دهد. نورالینک در حال تحقیق و توسعه فناوری‌های جدیدی است که با استفاده از تراشه مغزی، امکانات بیشتری را برای تحریک مغز و درمان بیماری‌های مغزی فراهم می‌کنند.
بیشتر بخوانید: ذهن خوانی دقیق هوش مصنوعی!
نورالینک چگونه نصب می‌شود؟
کمپانی نورالینک قصد دارد برای انجام سریع و دقیق عملیات جایگذاری چیپ درون مغز، از ربات‌های مخصوص استفاده کند. ربات نورالینک چیپ‌ست را با کمک یک میکروسکوپ و سوزن‌هایی به اندازه 24 میکرون (هر میکرون یک میلیونم متر است) درون مغز می‌کارد. سوزن‌های این دستگاه با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست.
شرکت نورالینک معتقد است می‌توان تا سقف 10 هزار الکترود در مغز هر شخص، کار گذاشت. ربات نورالینک، این دستگاه را بدون برخورد با رگ‌های خونی وارد بافت مغز می‌کند. عمل جراحی توسط یک برش 2 تا 8 میلیمتری روی سر انجام می‌شود، پس از پایان عمل نیز سطح برش روی جمجمه با دستگاه بیرونی چیپ‌ست نورالینک پوشانده می‌شود.
طبق ادعای ایلان ماسک، این عمل جراحی می‌تواند تا دو ساعت طول بکشد و در مدت عمل نیز شخص بیهوش خواهد بود. پس از نصب این چیپ، نیز هیچ آنتن یا سیمی از سر فرد به بیرون قرار نخواهد گرفت و همه‌چیز کاملا تمیز و دقیق انجام می‌شود.
تجربه‌ی استفاده از نورالینک!
دو تجربه‌ی استفاده از نورالینک، برای آزمایش این تراشه به شرح زیر است:
میمون و بازی پینگ پونگ!
در آوریل سال 2021 (فروردین 1400) کمپانی نورالینک ویدیویی از یک میمون 9 ساله به اسم پیجر (Pager )، پس از کار قرارگیری یک دستگاه نورالینک در مغزش، منتشر کرد؛ که با موفقیت می‌تواند با کامپیوتر بازی پینگ پونگ کند.
متخصصان در ابتدا، به پیجر بازی پینگ پونگ را آموزش دادند و با هر حرکت درست، یک تکه موز به عنوان جایزه به او می‌دادند. با ادامه پیدا کردن بازی، نورالینک الگوهای الکتریکی فعالیت در مغز او را ثبت کرد و به این طریق مشخص شد کدام عصب‌ها چه حرکاتی را کنترل می‌کنند. سپس پیجر توانست تنها به کمک ذهنش بازی را ادامه دهد و برنده شود.
اولین بیماری که با نورالینک درمان شد!
چندی پیش صفحه رسمی شرکت نورالینک در شبکه‌ی اجتماعی ایکس، در یک پخش زنده دمویی از عملکرد تراشه خود روی مغز مردی 29 سال به‌نام «نولاند آربو» پرده برداشت. این تراشه اولین محصول نورالینک است و «تله‌پاتی» نام دارد.
نولاند هشت سال پیش، در اثر حادثه‌ای از گردن به پایین فلج شده بود. آربو در این پخش زنده توضیح داد که جراحی برای دریافت این تراشه مغزی بسیار آسان بود، اما او باید یاد می‌گرفت که چگونه تفاوت میان «تصور حرکت» و «اقدام به حرکت» را تشخیص دهد تا بتواند نشانگر موس را روی کامپیوتر به حرکت دربیاورد.
این بیمار از تجربه‌ی نورالینک می‌گوید این محصول با وجود برخی مشکلات اولیه، تاکنون برای او مثبت بوده است. او توضیح می‌دهد: «این ایمپلنت بی‌نقص نیست و مشکلاتی نیز دارد، نمی‌خواهم مردم فکر کنند که این پایان راه است؛ اما کارهای زیادی باید انجام بگیرد! این تکنولوژی زندگی من را تغییر داد.»
کاربردهای نورالینک
در ادامه به بررسی کاربردهای این تراشه می‌پردازیم:
درمان بیماری‌های مختلف
فاز اول این پروژه برای کمک به صنعت پزشکی و درمان خواهد بود. این دستگاه می‌تواند به افراد کم‌توان برای کنترل تلفن همراه و کامپیوتر شخصی خود کمک کند. همچنین ممکن است در مراحل بعد برای درمان صرع از آن استفاده شود! همیچنین ایلان ماسک در مصاحبه‌ای از کاربرد نورالینک در زمینه بینایی خبر داد. به گفتی او تکنولوژی نورالینک در حقیقت توانایی رفع هر مشکلی که در مغز وجود داشته باشد را دارد.
ماسک اضافه کرد که نورالینک همچنین برای بازیابی حافظه، توانایی صحبت و حرکات دست و پای افراد کم‌توان و ناتوان کارایی دارد!
پخش موسیقی در مغز!
کمپانی نورالینک همچنین در آخرین خبر خود اعلام کرد که کاربران می‌توانند موسیقی را مستقیما درون مغز خود پخش کنند. این قابلیت با متصل کردن یک قطعه سخت افزاری به پشت گوش امکان پذیر می‌شود!
نورالینک جایگزین تلفن همراه
نورالینک همچنین از فناوری هوش مصنوعی کمک می‌گیرد. تصور کنید که دیگر برای برقراری ارتباط با بقیه مردم نیازی به تلفن همراه نداشته باشید! به این ترتیب احتمال مکالمات ذهنی و بی‌کلام هم خیلی دور از دسترس نیست!
بیماری‌های قابل درمان با این تراشه!
تراشه‌ی نورالینک، قابلیت درمان بیماری‌های مغزی را دارد. برخی از بیماری‌هایی که می‌توان با استفاده از نورالینک درمان کرد عبارتند از:
- پارکینسون
- افسردگی و اضطراب
- نارسایی قلبی و سکته مغزی
- زوال عقل
- دردهای مزمن
با پیشرفت این تکنولوژی، امکان درمان اکثر بیماری‌های مغزی، فراهم می‌شود.
نگرانی‌های اخلاقی در مورد این تراشه
برخی از کارمندان نورالینک، ماجراهای دردناکی از خوک و میمون‌های آزمایش شده، در طی تست حیوانی این شرکت تعریف می‌کنند؛ آن‌ها معتقدند که این حیوانات به‌دلیل عجله‌ی شرکت و جراحی‌های تهاجمی دچار رنج و درد هستند و میزان مرگ و میر در آن‌ها بیش از حد انتظار است.
در سال ۲۰۲۱، نورالینک در مغز ۲۵ خوک از ۶۰ خوک موجود، ایمپلنت‌هایی با اندازه‌ی نامناسب کاشته بود و به همین دلیل بعداً تمام این خوک‌های آسیب‌دیده را کشت. کارکنان شرکت به رویترز گفتند که اگر زمان بیشتری صرف می‌شد، چنین اشتباهاتی رخ نمی‌داد! گزارش‌های دامپزشکی از وضعیت وخیم میمون‌های مورد آزمایش نورالینک نیز خبر می‌دهد.
بازرسی کل وزارت کشاورزی ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ تحقیقاتی را در مورد نقض احتمالی حقوق حیوانات در نورالینک آغاز کرد. تحقیقات این سازمان می‌گوید نورالینک ممکن است ایمپلنت‌های استفاده شده را به‌طور ناایمن بسته‌بندی و دفع کرده باشد و بدین ترتیب انسان‌ها را در معرض عوامل بیماری‌زا، قرار داده باشد!
قیمت تراشه نورالینک
تراشه مغری نورالینک مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا را دریافت کرده و به تدریج فرایند جذب داوطلب برای آزمایش‌های انسانی را شروع می‌کند. هنوز زمان دقیق عرضه‌ی این دستگاه و قیمت دقیق آن مشخص نیست!
ایلان ماسک، در مصاحبه‌ای گفت:«جراحی کاشت تراشه مغزی باید به صورت خودکار و توسط ربات انجام شود تا بتوان آن را در مقیاس وسیع انجام داد.» برخی بر هزینه‌ی این عمل را به اندازه‌ی عمل لیزیک چشم، یعنی چیزی حدود 1,000 دلار تخمین می‌زنند.
اما هنوز هیچ چیز مشخص نیست. فرآیند آماده‌سازی این دستگاه چندین سال طول می‌کشد. همچنین ممکن است قیمت نهایی محصول به اندازه‌ای بالا باشد، که جز ثروتمندان کسی توان خرید آن را نداشته باشد!
جمع بندی
مدیران این پروژه و ایلان ماسک بر این باورند که نورالینک می‌تواند بخش‌های آسیب دیده مغز را ترمیم و بیماری‌های تحرکی و کم‌توانی را بهبود بخشد. به این معنی که افراد ناتوان جسمی فرصت بیشتری برای حضور و شرکت در جمع خواهند داشت. البته سازگاری مغز انسان و ماشین‌ها در مواردی نیز می‌تواند با خطر همراه باشد! از جمله این ریسک‌ها می‌توان به خطر عفونت یا آسیب‌های مغزی در طول جراحی اشاره کرد. همچنین با توجه به ثبت تمامی فعالیت‌های مغز، حریم شخصی افراد به هم می‌خورد!
در این مطلب درباره‌ی تراشه‌ی مغزی نورالینک، کاربردهای این تراشه بر درمان بیماری‌ها و نگرانی مردم درباره‌ی آینده‌ی آن صحبت کردیم. امید است این مطلب برای شما مفید واقع شود و به پاسخ سوالات خود دست یافته باشید. شما عزیزان می‌توانید نظرات، پیشنهادات و انتفادات خود را درباره‌ی این مطلب، در قسمت دیدگاه‌های سایت ایرانتک بیان کنید.